Nhu cầu về chế độ dinh dưỡng ở người cao tuổi không giống với trẻ nhỏ hoặc người lớn trưởng thành. Để duy trì sức khỏe tốt, phòng tránh các căn bệnh, giữ cho tinh thần luôn vui vẻ thì người cao tuổi cần có chế độ ăn phong phú và đầy đủ dưỡng chất.
Hãy cùng tìm hiểu vai trò của 6 tầng thức ăn trong tháp dinh dưỡng cho người già qua những thông tin được cung cấp trong bài viết dưới đây.
Mục lục
Tầng 1: Tầng tinh bột
Carbohydrate (tinh bột) là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu cho hầu hết tế bào, mô, cơ quan cũng như những hoạt động hằng ngày của cơ thể.
Với người cao tuổi, do nhu cầu năng lượng suy giảm và hệ tiêu hóa cũng kém dần, vì thế nhu cầu về calo cũng giảm đi. Khẩu phần tinh bột mỗi ngày cho người cao tuổi (tính trên tổng lượng calo một ngày 1.600 calo) là từ 1 đến 2 chén cơm lưng mỗi bữa.
Việc không ăn hoặc ăn quá ít tinh bột sẽ khiến người cao tuổi bị suy nhược cơ thể, làm tăng khả năng chết não, mắc các căn bệnh về gan, thường xuyên mệt mỏi, dễ cáu gắt.
Tầng 2: Tầng chất xơ, rau củ quả
Rau củ quả cung cấp rất nhiều vitamin, chất xơ cùng khoáng chất cần thiết cho hệ tiêu hóa, giúp người già tiêu hóa hiệu quả, phòng chống táo bón và duy trì cân nặng không thay đổi.
Nên ăn đa dạng các loại rau và trái cây, một ngày ăn 300 gram rau xanh và 100-200 gram hoa quả để đáp ứng đầy đủ yêu cầu dưỡng chất của nhóm này.
Các bữa ăn thiếu rau củ, chất xơ sẽ làm gia tăng khả năng táo bón, trĩ hoặc các bệnh mãn tính gồm huyết áp cao, tiểu đường và tim mạch.
Tầng 3: Tầng thực phẩm từ động vật, chế phẩm từ sữa
Đây là nhóm thực phẩm dồi dào protein, có nhiệm vụ duy trì chức năng miễn dịch và cơ bắp, cùng với đó là khả năng hoạt động của người lớn tuổi.
Duy trì cơ bắp khi lão hóa là vấn đề then chốt để nâng cao khả năng tự chủ của người lớn tuổi, trong đó, việc cung cấp đầy đủ protein là vô cùng cần thiết. Các chuyên gia khuyến khích người lớn tuổi nên hấp thụ 1-1.2 gram protein cho mỗi kilogram khối lượng cơ thể.
Ăn không đủ tầng thức ăn này sẽ gây hụt đạm, thiếu chất, trí nhớ kém cùng với đó suy giảm hệ miễn dịch.
Tầng 4: Tầng chất béo
Chất béo có tác dụng giữ cấu trúc tế bào và các mạch máu bền vững, làm chậm quá trình lão hóa hệ thần kinh, hòa tan các vitamin tan trong dầu và bổ sung năng lượng cho người cao tuổi.
Lượng chất béo được khuyến nghị đối với người già chiếm 15-18% tổng năng lượng hằng ngày. Giảm sử dụng chất béo chuyển hóa, thực phẩm nhanh, thức ăn chế biến sẵn,…
Chất béo nên ăn với mức độ vừa phải. Chưa hết, không nên hoàn toàn loại bỏ chất béo ra khỏi bữa cơm vì có thể gây suy dinh dưỡng, thiếu vitamin và rối loạn trao đổi chất ở người cao tuổi.
Tầng 5: Tầng đường
Đường là nguồn cung cấp năng lượng không thể thiếu dành cho người già. Đường còn giúp họ dự trữ năng lượng, cải thiện sức khỏe tâm lý và ăn uống ngon miệng hơn.
Cần kiểm soát lượng đường tiêu thụ mỗi ngày, tránh sự tồn đọng đường quá mức dẫn đến những căn bệnh tiểu đường, thừa cân, béo phì… Đối với người có tuổi, Viện Dinh dưỡng Quốc gia khuyến cáo họ chỉ nên tiêu thụ dưới 190 calo đường một ngày, tương ứng 47.5 gram đường.
Tầng 6: Tầng muối
Muối là khoáng chất cần thiết cho việc cân bằng điện giải của cơ thể, bên cạnh đó còn bổ sung Natri giúp duy trì áp lực máu chảy ổn định, nâng cao hoạt động não và kiểm soát tiến trình thẩm thấu trong tế bào.
WHO khuyến cáo người dân nên tiêu hóa ít hơn 5 gram muối hằng ngày, tương đương với 2 gram Natri.
Việc bổ sung không đủ muối trong khẩu phẩn ăn có thể dẫn đến các hệ quả gồm có hạ huyết áp, mỏi cơ, chuột rút, phù não. Ngược lại, các bữa cơm thừa muối có thể làm tăng nguy cơ cao huyết áp và bệnh lý hệ tim mạch liên quan, như là tắc nghẽn động mạch vành, kéo theo đó đột quỵ.
Bởi vậy, người lớn tuổi cần giảm lượng muối nạp vào cơ thể, ưu tiên dùng nước mắm giảm mặn thay cho nước mắm đậm đặc, đồng thời hãy tránh xa những món ăn cung cấp lượng muối lớn như thức ăn nhanh, dưa muối, cà muối,…
Hiện tượng lão hóa không thể ngăn lại theo thời gian, nhưng một thực đơn hợp lý có thể giúp cải thiện sức khỏe và làm chậm quá trình lão hóa. Nên chuẩn bị các bữa cơm với đủ các tầng theo tháp dinh dưỡng dành cho người cao tuổi, nhằm nâng cao sức khỏe, ngăn chặn các căn bệnh thường gặp tuổi già và giữ cho tâm trạng hạnh phúc, vui vẻ, từ đó nâng cao tuổi thọ.
